Op welke grond werden vrouwen aangesteld?

In de serie blogs, Vrouwelijke predikers tijdens de opwekkingen in Engeland, nu deel 2. Vrouwen waren niet ongezien toen Engeland in de 17e eeuw geestelijk wakker werd. Al eerder noemde ik de Quakers, die als “kerk”, de eerste vrouwelijke predikers aanstelde. Maar nu de vraag: op welke grond werden deze vrouwen aangesteld?

De Quakers

De eerste Quaker gelovigen kenden een geestelijk start, maar onderhuids blijkt het later minder geestelijk dan het aan de buitenkant lijkt. Voor de Quakers was de Bijbel een absoluut richtsnoer voor het leven. Hun motto is samen te vatten met “Als het in de Bijbel staat is het goed, en dan volgen we dat”.  

Men heeft geweldloosheid als een van de speerpunten, en dat wordt soms zo ver doorgetrokken dat men ook geen wetshandhaver kan worden zoals een politieman. Een ander speerpunt gaat over het liefhebben van je naaste of vijand, dat moet je tot het uiterste proberen. Maar wanneer we daar naar kijken, blijkt het uitgangspunt niet hetzelfde als dat van Jezus, we zien ten diepste een verschil tussen humanistische ethiek en Jezus’ geestelijke liefde.

Jezus’ liefde wordt ten diepste gekenmerkt in Zijn passie om mensen te verlossen van zonden en het komende oordeel na dit leven. De weg van het Kruis leidt tot een ander leven hierna, om eeuwig te kunnen leven in Gods nabijheid. De Quakers bleven Gods schepping waarde toekennen, en dat kan vroom klinken. Jezus zag deze schepping als plek om te leren sterven aan het zichtbare, dat waar satan heerser over is. Met de Bijbel in handen kun je beiden onderbouwen, alleen raakte de Quakers het zicht op de samenhang van de Bijbel kwijt.

Werken of Genade

Jezus liet tot op het Kruis alles los. Hij werd in volkomen afhankelijkheid van Zijn Vader een losprijs voor ieder die gelooft.  GENADE kreeg daar een gezicht. Juist dat loslaten van- en afsterven aan eigen kracht en denken, dat blijkt de stap te zijn die Quakers niet kunnen/willen maken, terwijl het wel lijkt alsof ze dat doen in hun offervaardigheid.
Quakers zien die genade als een eindpunt, waarom je offervaardig moet zijn. Wesley zag het als startpunt voor de menselijke levenswandel.
Het verschil is groot, maar bijna niet te zien. Er is verschil tussen de offervaardigheid van het Quaker-principe en de offervaardigheid die Jezus voor ogen heeft. Het is een flinterdunne scheidslijn. John Wesley wilde de Quakers niet veroordelen, dat kon hij ook niet met hun oprechtheid van hun handel en wandel voor ogen. Het was liefde van Wesley om hen te wijzen op de menselijke vrome intentie die afwijkt van het evangelie van het Kruis. Ze hadden dat niet in de gaten vanwege hun ideologie.

Wesley beschreef het geestelijk probleem, in een brief aan zijn vriend en Quaker Robert Barclay. Hij gebruikt het beeld van een touchstone. Een touchstone is een speciale kiezelsteen waarmee de echtheid van o.a. goud wordt vastgesteld, zo nauwkeurig dat het nog steeds in gebruik is. Het blijkt dat dit soort steen iedere onreinheid in b.v. goud aan de oppervlakte kan brengen.

Wij kennen het spreekwoord “niet alles wat blinkt is goud”

Iedere daad, iedere uiting, iedere manifestatie dat door mensen als “christelijk” wordt beoordeeld hoeft niet geestelijk van Jezus te komen. Er is veel look a like in de christenheid, het kan goud lijken maar het niet zijn.  John Wesley zegt in zijn brief: “De letter van de Bijbel kan ons het idee geven dat we op de goede weg zitten, en toch kunnen we ongeestelijk bezig zijn”. En alleen de Heilige Geest zelf, los van ons verstand, kan dit laten zien; zoals een touchstone. En tegelijk kunnen z.g.n. geestesuitingen met de Bijbel als touchstone aan het licht worden gebracht.

Dit probleem zien we ook bij een aantal van de zeven gemeenten in Openbaring 2 en 3. De gemeenten waren goed op weg, zelfs met vuur en passie, en tegelijk waren sommigen het geestelijk inzicht kwijt. Ze werden door Jezus dringend opgeroepen om zich te bekeren en om te luisteren naar wat de Geest tegen de gemeente te zeggen heeft. Gek idee dat je je moet bekeren van de “goede werken”, maar toch is het zo.

Verstand op nul en blik op de Oneindige.

Geest en/of Bijbel

Het is een flinterdunne scheidslijn, die alleen door geestelijke ogen gezien kan worden. Het vraagt geestelijk fingerspitzengefühl, dat niet zelden afwezig is bij hen die met letter van de Bijbel schermen, en hen die het verstandelijk willen beredeneren. Dat probleem kende Wesley zelf vanuit zijn omgeving waar Anglicanen, Calvinisten en Baptisten elkaar bestreden.

Wesley legt uit dat de Bijbel is ontstaan vanuit de openbaring van de Heilige Geest, en de Bijbel bedoeld is om te laten weten wat God wil, ons terugbrengen naar de openbaring van de Heilige Geest; om te weten wat God wil. Dat kan alleen vanuit een innige relatie met Jezus en God de Vader, door de Heilige Geest. Dat vraagt stil met Hem te zijn, i.p.v. voor Hem bezig te zijn.

De Heilige Geest werkt niet zonder de Bijbel als richtsnoer, maar de Bijbel als richtsnoer werkt niet zonder de Heilige Geest. 

De Heilige Geest laat vanuit de Bijbel een gelovige richting Jezus bewegen, om de gelovige vanuit Jezus te laten leven en niet vanuit de Bijbel.

Wesley schreef dat Quakers leerde dat de gelovige door de Geest naar de Bijbel wordt geleid om daaruit te leven. Dat zien we ook bij veel Baptisten, blijkt dat we daarin veel op Quakers lijken zonder het te beseffen. Quakers raakte het geestelijke kwijt in hun druk zijn om Bijbels “goed” te leven vanuit het geloof in Jezus. Wesley riep op om die persoonlijke omgang met Jezus te laten bepalen wat Jezus wil voor het leven de gelovige en gemeente.

Bij welke stroming horen wij als Baptisten?

Vrouwen

De Quakers kozen als eerste voor vrouwen als predikers, omdat de Bijbel dat ook laat zien. John Wesley twijfelde en was terughoudend om vrouwen die vrijheid te geven. Overigens was Wesley als niet-wedergeboren christen net als de Quakers. Geloof en liefde naar God waren de reden om vrucht te laten zien in naastenliefde. Veel wedergeboren christenen kunnen jaloers zijn op de passie en naastenliefde van Wesley als niet-wedergeboren christen. Na zijn wedergeboorte leerde hij dat de Heilige Geest door geloof tot werken leidt, die hun waarde in eeuwigheid niet verliezen, werken die God eerder heeft voorbereid. Toen gingen zijn ogen open

Pas toen John Wesley dat ging zien besefte hij dat wedergeboren vrouwen geen christelijke werken moeten werken die bij hun vrouwzijn passen, maar dat zij uit geloof, door de Heilige Geest, tot werken geleid zouden worden. Werken met eeuwigheidswaarde, werken die door God zijn voorbereid. Dan blijkt in de opwekking in Engeland, dat er in Christus geen verschil bestaat tussen mannelijk en vrouwelijk, rijk en arm, hoog opgeleid en simpel van geest (Gal.3:28). Het is de Heilige Geest die aan het werk mocht, dat was het grote verschil waardoor het evangelie de ongelovigen ging bereiken, door mannen en vrouwen. Waardoor is de Heilige Geest weer uitgedoofd?

Naslag:

1. A Letter to a person lately joined with the people call’d Quakers, in answer to a letter wrote by him; John Wesley; The second edition jan. 1748.  (vertaald: Een brief aan een persoon (Rober Barclay) die zich laatst aansloot bij de groep met de naam Quakers, als antwoord op de brief die door hem is geschreven.)

2. John Wesley and the women preachers of early methodism; 1991,Paul Wesley Chilcote

3. Leuke weetjes over de Quakers: https://littlethings.com/lifestyle/quaker-facts (open in Google Chrome en laat deze het automatisch voor je vertalen)