Zijn er in de hemel meer vrouwen?

De titel van deze blog klinkt vreemd, maar is niet uit de lucht komen vallen. Hoezo zouden er in de hemel meer vrouwen zijn? Als reactie op deze vraag zijn we geneigd de uitspraak van Paulus in Gal.3:28 nu wel toe te passen. Want er is in Christus noch mannelijk, noch vrouwelijk…toch?
Maar bij de opwekkingen in Engeland waren vrouwen met 60% ruim vertegenwoordigd. En in de vorige blog schreef ik dat John Wesley in verlegenheid werd gebracht door de inzet van deze vrouwen. Pas toen hij de Heilige Geest zo aan het werk zag in vrouwen ging John Wesley de Bijbel anders verstaan, maar nu geestelijk.

Een van de Bijbelteksten die hem raakte was die uit Matt.25:34-37

Dan zal de Koning tot hen, die aan zijn rechterhand zijn, zeggen: Komt, gij gezegenden mijns Vaders, beërft het Koninkrijk, dat u bereid is van de grondlegging der wereld af. Want Ik heb honger geleden en gij hebt Mij te eten gegeven. Ik heb dorst geleden en gij hebt Mij te drinken gegeven, Ik ben een vreemdeling geweest en gij hebt Mij gehuisvest, naakt en gij hebt Mij gekleed, ziek en gij hebt Mij bezocht; Ik ben in de gevangenis geweest en gij zijt tot Mij gekomen. Dan zullen de rechtvaardigen Hem antwoorden, zeggende: Here, wanneer hebben wij U hongerig gezien en hebben wij U gevoed, of dorstig en hebben wij U te drinken gegeven?

John Wesley zag voornamelijk vrouwen zich inzetten om de hongerigen eten te geven, om de dorstigen te voorzien, om onderdak te geven aan, om de naakten te kleden, om de zieken en gevangenen te bezoeken. Maar daar bleef het niet bij, want tegelijk predikte ze het evangelie, brachten mensen tot Jezus en onderwezen ze hen hoe te wandelen in geloof. Zijn er in de hemel misschien toch meer vrouwen?

Wat was het startpunt?

Begin 17e eeuw zagen vrouwen de vrijheid om een positie te bemachtigen in de vrije “kerken”. Sommigen om Jezus te verkondigen, anderen om feministische redenen, weer anderen om mystieke beleving te verkondigen. De French Prophets was een beweging waar spiritueel feminisme sterk was. Vrouwen die zichzelf lieten gelden vielen op, zoals Dinah Stoddart die zichzelf “redder van de mensheid” noemde, Dorothy Harling met haar sadistisch karakter, en Sarah Wiltshire die bekend werd door haar valse profetieën. John Wesley zag deze dwalingen ook en gaf Paulus gelijk; vrouwen moeten geen leiding hebben en zwijgen. Maar John Wesley had niet in de gaten dat hij de Bijbel al die jaren had gelezen met het oog op ongezonde toestanden. 

Nu een geestelijk gezonde opwekking ontstond zag John Wesley dat vrouwen door de Heilige Geest aangesteld werden op grond van een gezond geestelijk leven. Nu besefte Wesley pas dat hij al die jaren een enorme fout maakte bij het lezen van de Bijbel. Alles wat Paulus over ongezonde toestanden schreef, paste John Wesley onverkort toe op geestelijk gezonde vrouwen, en velen in de kerken met hem. Wesley werd terecht tot nadenken gezet, maar nu door de Heilige Geest zelf. 

De start van de opwekking begon niet met mannen of vrouwen; het begon bij bekering, bij belijden van zonden, getuigen van geloof in Jezus en toewijding aan hem; in de ernst tot levensheiliging, in het onvermoeibaar uitdragen van Zijn Woord, in woord en daad. De Heilige Geest leidde daartoe, en sloot daar weer op aan. Er was een gezond geestelijk klimaat, dat was het nieuwe startpunt om de Bijbel opnieuw te verstaan.

Buitengewoon (extraordinaire)

John Wesley kende ondertussen het verschil tussen een toegewijde christen en wedergeboren kinderen van God. En nu ontdekte John Wesley ook het verschil tussen “gewone gelovigen” en “buitengewone gelovigen”. 

Dit werd als eerste zichtbaar toen die gewone kerkmensen zich verenigde in de kleine groepen, de Classes. Daar leerde men wat toegewijd geestelijk leven is, en dat bleek buitengewoon. Buitengewoon was het dat vrouwen geestelijke moeders werden van mannen die nog maar net onderweg waren met Jezus. De Class werd een plek tot zegen, de band nog meer (zie vorige blog). Mannen en vrouwen ontwaakten!

In een brief aan zijn broer Charles noemde John Wesley zijn eigen inzegening tot Anglicaans priester ‘bijzonder’ en toch gewoon. Maar beschrijft het Geestelijk ontwaken van hemzelf en vele anderen ‘buitengewoon’. Hij zag nu zoveel meer buitengewoon geestelijke levens dan hij ooit had gezien in die gewone kerk. God stelde geestelijke mannen en vrouwen aan als leiders. Niet om te leiden, maar om anderen te onderwijzen hoe zij met Jezus konden wandelen. John Wesley kreeg hierdoor een totaal andere kijk op de Bijbelse begrippen leiden en onderwijzen.

Help, leiders tekort!

John Wesley zag zo’n buitengewone vrouw haar verantwoording nemen op alle plekken waar ze tot zegen kon zijn. Grace Murray kreeg daarom van John Wesley, reeds in 1742, leiding van een band. Nadat haar man was omgekomen op zee trok ze naar Newcastle en begon eenvoudig met het inrichten van een plek om samen te komen, wat the House werd genoemd. Ze schreef:

Mr. Wesley plaatste me daar in de arbeid waar hij dacht dat het juist was, en toen the House klaar was werd ik aangesteld als Housekeeper. Al snel waren de mensen opgedeeld in bands, of kleine speciale groepen; vrouwen met elkaar, en mannen als zodanig. Ik had er meer dan honderd in de Classes, welke ik in twee aparte bijeenkomsten ontmoette, en de bands voor iedere dag van de week. Ik bezocht de zieken en hen die afgleden van het geloof… We hadden verschillende groepen op het platte land, die ik regelmatig bezocht, waarbij ik de vrouwen overdag ontmoette, en de hele groep in de avond. En oh…wat een zegen van de Geest heb ik gezien in die tijden. Het verwarmd mijn hart nog steeds als ik daar aan terugdenk.

En Grace Murray was geen uitzondering. Sarah Ryan kende voor haar bekering een losbandig seksueel leven, maar nadat ze door Jezus was gegrepen werd ze een bijzonder instrument. Epworth Press publiceerde in 1970 het volgende over de geschiedenis van de in Bristol gevestigde Kingswood School in de tijd van John Wesley: 

Sarah Ryan werd aangesteld als Housekeeper van de New Room, een gebouw in Bristol. Ook leidde ze de school in Kingswood van 1757-1761; daarnaast functioneerde ze ook als zodanig binnen het Methodisme in het zuid-westen (van Bristol). A.G. Ives beschreef haar verschillende verantwoordelijkheden, welken bestonden uit: “iedere week een ontmoeting leiden van honderd mensen, in de class of de band, terwijl ze ook rondreisde in de gebieden rond Bristol”.

Samen met Mary Fletcher, die in de Engelse kerkgeschiedenis zeer bekend is, zette Sarah in Essex een weeshuis op. Sarah Ryan was als een moeder voor Mary Fletcher, die beschreef de relatie met de vijftien jaar oudere Sara Ryan als de relatie tussen Jonathan en David:

Hoe meer ik samenwerkte met Mrs. Ryan, hoe meer ik ervaarde dat de glorie van God in mij doorbrak, en diep in mij voelde ik dat mijn ziel verbonden was met die van haar, en beschouwde haar als een vriend van mijn ziel. We beleden elkaar alle zonden en deelde alle zegeningen.  

En de Heilige Geest ging verder dan waar de Bijbel begon

Niemand vroeg of deze geloofsgemeenschappen een voorganger hadden, of oudsten, opzieners of diakenen. Niemand had in de gaten dat alle verantwoordelijkheden die Paulus toekende aan oudsten, opzieners of diakenen, hier door vrouwen werden vervuld. De vraag What’s in a name? is hier op zijn plaats ter overdenking.

De vrucht van de Geest bepaalde voor John Wesley of de boom geestelijk gezond was en geschikt, niet de mooie woorden of kerkelijke aanstellingen. En de Heilige Geest ging verder. Uit deze geestelijke opwekking, waar vrouwen zo een belangrijke rol in hebben gespeeld, is ook het Leger des Heils voortgekomen. En hoeveel vrouwen hebben vanuit het Leger des Heils in de frontlinie dat ten uitvoer gebracht wat Jezus zegt dat de lammeren hebben gedaan in Matt.25:34-37.
Ok, daar waren ook mannen bij 😉.

____________

Naslag:

• Enlightening Enthusiasm: Prophecy and religious experience in early eighteenth-century England; door Lionel Laborie

• ‘Friend of my Soul’; Journal for Eighteenth-Century Studies Vol. 32 No. 3 (2009); Joanna Cruickshank

• John Wesley and the women preachers of early methodism; 1991,Paul Wesley Chilcote